Meditatie: Het spreken over de profetieën.

Besef daarbij vooral dat geen enkele profetie uit de Schrift een eigenmachtige uitleg toelaat, want nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief:
mensen die namens God spraken werden daartoe altijd gedreven door de Heilige Geest. 2 Petrus 1: 20-21.

Je hoeft maar op Google het woord “Eindtijdverwachting” in te vullen of je wordt overspoeld met allerlei theorieën. Blijkbaar hebben veel deskundigen de behoefte om hun inzichten op Internet te plaatsen.

Ook in de gesprekken met gemeenteleden hoor ik steeds meer verklaringen over de eindtijd. Wat ik hoor
sluit aan bij de Bijbel, maar soms ook niet. Soms is Bijbelse uitleg vermengd met eigen inzichten of overtuigingen. Aan de hoorder of de lezer om het onderscheid te maken. Deze meditatie kan daarbij helpend zijn.

Wat is een profeet?
Een profeet is een woordvoerder van God, die een goede boodschap kan brengen van hoop en redding en die oordeel kan aankondigen omdat een volk of persoon verkeerde keuzes heeft gemaakt. Meestal begint hij dan ook met de woorden: “Zo spreekt de Here”. In het Oude Testament komen we niet-schrijvende profeten tegen (o.a. Samuel, Elia, Elisa en Nathan) en schrijvende profeten die een profetisch boek achterlieten (o.a. Jesaja, Jeremia, Daniel en Ezechiël.) Vooral de profeet Ezechiël gebruikt een mooie metafoor om een profeet te omschrijven, hij noemt hem een wachter op de muur die het volk in de stad waarschuwt.
Kenmerkend voor de schrijvende profeten is dat ze mogen zien in het raadsbesluit van God. Dat zijn de doelen die God nastreeft en die gaan over verleden, heden en toekomst. Zo kunnen de profeten van het Oude Testament al zien dat Jezus er aan komt en krijgen ze ook al iets over de eindtijd te zien. Ik denk dat ook de apostel Johannes van het Nieuwe Testament in dit rijtje thuishoort.

Wat is juiste profetie?
In het Oude Testament lezen we dat je niet zomaar profeet kunt worden. Profeten zijn mensen die geheiligd worden en daarmee bedoelen ze apart gezet. De niet-schrijvende profeten worden gezalfd, de schrijvende profeten hebben een duidelijk roepingsvisioen (Net als de apostel Johannes). In Deuteronomium 18 geeft God zelf aan Mozes door dat profeten alleen het woord van God mogen spreken en daar niets aan mogen toevoegen noch afdoen. En zegt God: “Een belangrijk criteria is dat wat de profeet voorspelt ook moet uitkomen.” Petrus voegt daar nog een belangrijk argument aan toe, op een profeet rust de Heilige Geest. De Heilige Geest verleent de juiste inzichten en zorgt ervoor dat profeet met een zuiver geweten kan schrijven.

Welk punt wil Petrus hier maken?
Het punt wat Petrus hier wil maken is dat er in de gemeente mensen zijn die profeteren naar eigen inzicht. Petrus beschuldigd hen van het maken van vernuftige verzinsels en daarmee bedoelt hij ongegronde verhalen of meningen die niet aansluiten bij wat de apostelen verkondigen. Wat precies die dwaalleer was weten we niet, maar het lijkt erop dat dit de voorlopers zijn van de gnostiek, waarbij Grieks denken werd verbonden aan het christendom.

Daarbij werd een feitelijke opstanding uit de doden voor onmogelijk gehouden en geloofde men niet in de wederkomst van Jezus. Verderop in de brief komen we nog wel
een aantal beschuldigingen tegen die over deze mensen gaan: ze verdraaien Gods woord, dienen vooral hun eigen belang en nemen het niet zo nauw met het nakomen van Christelijke principes.

Petrus plaats daar tegenover twee punten:

• Hijzelf was kroongetuige bij de verheerlijking op de berg. Hij zag Jezus met een stralend lichaam en hij hoorde de stem van God zelf spreken.
• En hij beroept zich op de boeken van de schrijvende profeten die Jezus al zagen aankomen en die voorspelingen maakten over de eindtijd. En dit zijn niet zomaar mensen, maar werden duidelijk door God
  geheiligd.
  
  Wat kunnen wij hiermee?
  Petrus waarschuwt hier voor “Eigenmachtige uitleg”. Wanneer je iets wilt zeggen over de profetieën of het boek Openbaring dan moet je je bewust zijn van het feit of dit werkelijk de boodschap van God is? Daarbij is het goed om een paar vragen te stellen?
  1. Komt mijn uitleg overeen met het grote verhaal van de
     Bijbel?
  2. Speelt in mijn verhaal Jezus de hoofdrol?
  3. Houd ik er voldoende rekening mee, dat mijn verhaal
     overeenkomt met wat alle profeten hebben waargenomen?
  4. En in hoeverre is mijn spreken beïnvloed door kerkelijke
     tradities of de tijdsgeest?
     Wat ik zelf vooral tegenkom is dat eigen meningen of inzichten
     worden gemengd met profetische inzichten. Dat kan onbewust
     gebeuren omdat je niet precies weet wat de profeten schrijven en
     het kan bewust bedoeld zijn om mensen te misleiden. Ik zie
     daarbij twee gevaren ontstaan:
     1. Mensen die hun eigen mening willen versterken met Gods
        woord om zo meer gezag te krijgen voor hun eigen inzicht.
     2. Dat de hoorders te weinig in de Bijbel lezen om nog een
        juist oordeel te kunnen vormen.
• Dus wie zich een mening wil vormen over de eindtijdverwachting zal eerst aan het lezen moeten, ik bedoel de profeten van het Oude Testament en de Openbaring van Johannes.
• Ook geeft Jezus zelf aanwijzingen en schrijven enkele apostelen erover. En pas dan kun je een gefundeerde mening vormen.
  
  Pieter Knijf, p.knijff@kerktussendedijken.nl.